Xuyên Khung từ lâu đã được sử dụng nhiều để chữa bệnh. Vị thuốc này có chứa nhiều hoạt chất tốt cho sức khỏe như: Ferulic acid, Senkyunolide… Tuy nhiên, vẫn có nhiều người chưa biết Xuyên Khung là gì và Xuyên Khung có tác dụng gì? Những thông tin chi tiết dưới đây sẽ giúp bạn giải đáp các câu hỏi này.
Xuyên Khung là cây gì?
Xuyên Khung thuộc họ Hoa tán, có tên khoa học là Ligusticum Wallichii Franch. Cây còn được gọi bằng nhiều cái tên khác nhau như: Hương Thảo, Khung Cùng, Quý Cùng, Đài Khung, Xà Tỵ Thảo, Giả Mạc Gia, Phủ Khung…
Dược liệu của Xuyên Khung là phần thân rễ hoặc củ của cây đã được phơi hay sấy khô. Những củ to, chắc và nặng khi bổ ra có mùi thơm đặc biệt, màu vàng trắng mà không thối là có tính dược liệu tốt nhất.
Hình ảnh Xuyên Khung
Xuyên Khung là cây thân thảo, sống lâu năm với chiều cao từ 30 -120cm. Loài cây này không có lông và thuộc loại thân đơn, gốc cây được bọc bởi một lớp màng mỏng. Thân cây mọc thẳng, có rất ít cành ở thân, đường gân nổi rõ chạy dọc theo thân. Khi bẻ thân cây, bên trong là một lỗ rỗng, thân hơi xốp.
Lá của cây là dạng lá kép lông chim, mọc so le. Lá có kích thước 9 – 17cm gồm 3 – 5 cặp lá chét tạo thành. Bình thường, lá có màu xanh, không mùi nhưng khi vò nhẹ lại phảng phất mùi thơm.
Hoa mọc thành từng cụm ở phía đầu cành. Hoa có kích thước rất nhỏ, màu tím nhạt với các cánh hình trứng ngược. Quả thuôn dài, hình trứng.
Rễ của cây là phần mang đến tác dụng dược lý. Theo đó, rễ hoặc củ có kích thước 3 – 6cm bằng nắm tay. Bên ngoài vỏ của củ có nhiều mấu với các hình lồi lõm không đều nhau.
Xuyên Khung ưa sống ở những nơi râm mát vùng sườn đồi với độ cao từ 1.500 – 3.700m so với mặt nước biển. Trung Quốc là nơi phát hiện đầu tiên của cây. Tại Việt Nam, cây mọc nhiều ở các tỉnh Lào Cai, Tam Đảo, Hưng Yên…
Xuyên Khung có tác dụng gì
Xuyên Khung là dược liệu hiện đã được cả Y học hiện đại và Y học cổ truyền nghiên cứu. Vậy Xuyên Khung có tác dụng gì thì các bạn hãy cùng tìm hiểu chi tiết dưới đây:
Tác dụng của Xuyên Khung theo Y học hiện đại
Xuyên Khung có chứa nhiều hoạt chất tốt với sức khỏe như: Ligustilide, Senkyunolide, Acid Ferulic, tinh dầu với alcaloid bay hơi. Do đó, Xuyên Khung mang đến nhiều tác dụng đáng chú ý như:
- Tốt cho hệ thần kinh trung ương, giúp ổn định hệ hô hấp, khu vận mạch và phản xạ ở tủy sống.
- Tốt cho hệ tim mạch, hạ huyết áp hiệu quả.
- Cải thiện tình trạng thiếu oxy, tăng cường lưu thông máu trong cơ thể và cải thiện chức năng hoạt động của mạch vành.
- Tăng lưu lượng máu lên não, phòng ngừa thiếu máu não, giảm phù não. Vì thế, Xuyên Khung có tác dụng hỗ trợ phòng ngừa tai biến hay sự hình thành cục máu đông ở những bệnh nhân điều trị bằng việc cấy da.
- Tăng lưu lượng của động mạch chủ, huyết quản ngoại vi, tăng tuần hoàn máu và giảm sức cản của huyết quản ngoại vi.
- Đối với sản phụ có thể sử dụng vị thuốc này để cải thiện tình trạng băng huyết. Tuy nhiên, chỉ nên dùng với liều lượng nhất định.
- Ức chế và kìm hãm sự hình thành cục máu đông hay sự ngưng tập tiểu cầu.
- Có thể kết hợp dược liệu với một số vị thuốc Đông y khác để cải thiện tình trạng mất ngủ.
- Có thể sử dụng Xuyên Khung để kháng khuẩn một số vi khuẩn thường gặp như: Phẩy khuẩn tả, tụ cầu vàng, liên cầu, thương hàn, phế cầu,…
Công dụng của Xuyên Khung theo Y học cổ truyền
- Xuyên Khung có tính ấm, mùi thơm nhẹ, vị cay được sử dụng để trị đau bụng, bế kinh, rối loạn kinh nguyệt, phong thấp, đau đầu.
- Dược liệu còn được sử dụng để cải thiện đau khớp, đau hông và đau do liên sườn.
Những người không nên sử dụng Xuyên Khung
Mặc dù tốt cho sức khỏe và điều trị bệnh nhưng những người sau đây không nên dùng Xuyên Khung, đó là:
- Tiền sử dị ứng với thành phần của dược liệu.
- Người có chứng ra mồ hôi đêm.
- Người tỳ hư, đầy bụng và chán ăn.
- Người bị hen suyễn có đờm.
- Người bị khô họng, khô miệng.
- Người bị suy kiệt, suy dinh dưỡng nặng cần thận trọng khi sử dụng.
- Đối với chị em bị rối loạn kinh nguyệt với lượng máu ra nhiều thì không nên dùng mà cần đến các cơ sở y tế chuyên khoa để được điều trị dứt điểm.
- Đối với phụ nữ đang mang thai cần thận trọng. Nếu dùng thì nên được sự đồng ý và giám sát của bác sĩ.
Một số lưu ý khi sử dụng Xuyên Khung
Khi sử dụng Xuyên Khung, các bạn cần chú ý một số vấn đề sau:
- Có thể kết hợp Xuyên Khung với Bạch Chỉ để tăng hiệu quả sử dụng thuốc.
- Không dùng trong thời gian quá dài vì sẽ ảnh hưởng đến quá trình hấp thu của cơ thể và gây suy giảm trí nhớ.
- Các vị thuốc không được kết hợp với Xuyên Khung như: Hoạt Thạch, Sơn Thù, Hoàng Kỳ, Lang Độc, Hoàng Liên, Tiêu Hạch.
Kết luận
Như vậy, chúng ta vừa tìm hiểu chi tiết về cây Xuyên Khung và giải đáp Xuyên Khung có tác dụng gì. Hy vọng những chia sẻ trên phần nào đã giúp các bạn hiểu rõ hơn về vị dược liệu này. Từ đó, áp dụng trong cuộc sống của mình và gia đình khi cần thiết.