Trần Bì là một trong những dược liệu quen thuộc và được sử dụng phổ biến trong việc tiêu đờm, giảm ho. Vậy Trần Bì là gì? Trần Bì có tác dụng gì? Nếu bạn muốn hiểu rõ thì hãy tham khảo thông tin chi tiết dưới đây để có câu trả lời.
Trần Bì là cây gì?
Trần Bì là phần vỏ của quả quýt hay còn được gọi bằng nhiều cái tên khác nhau như: Quảng Trần Bì, Quất Trần Bì, Tân Nội Bì… Cây có tên khoa học là Citri Reticulatae Pericarpium, thuộc họ Cam.
Hình ảnh Trần Bì
Trần Bì là phần được lấy từ vỏ của quả quýt hương. Cây có nhiều gai mọc rải rác trên thân và là loại thực vật thân nhỏ. Lá của cây có màu xanh sẫm, mọc đối xứng nhau nhưng mọc theo từng lá một. Phía mép ngoài của lá có nhiều răng cưa, khi vò nhẹ cảm giác có tinh dầu và mùi thơm đặc trưng.
Cây Trần Bì có hoa mọc ở các nách lá. Kích thước của hoa rất nhỏ, có màu trắng. Quả của cây có hình tròn, bên trong mỗi quả có nhiều múi. Hạt trong các múi có nhiều hay ít tùy từng quả.
Vỏ Trần Bì có màu cam, vỏ sần sùi với nhiều nếp nhăn. Lúc vỏ khô thì rất giòn và dễ gãy. Vỏ có nhiều tinh dầu nên khi dùng tay bẻ nhẹ lúc quả còn tươi sẽ có tinh dầu màu cam chảy ra.
Trần Bì có thể sử dụng làm thuốc chữa bệnh khi còn tươi hoặc phơi khô, sao vàng. Ngoài ra, người ta có thể dùng cả quả của cây Trần Bì để ngâm với mật ong dùng vào nhiều mục đích khác nhau.
Trần Bì có tác dụng gì?
Trần Bì đã được cả Y học cổ truyền và Y học hiện đại nghiên cứu về thành phần với những công dụng có lợi cho sức khỏe.
Công dụng của Trần Bì theo Y học cổ truyền
Trần Bì có tính ôn, vị cay đắng, được sử dụng nhiều trong việc tiêu đờm, giải độc rượu. Ngoài ra, trong Đông y người ta còn dùng vị thuốc này để chữa bàng quang lưu nhiệt, lợi phế khí, tiêu hóa kém và chứng đầy bụng, khó tiêu. Đối với những trường hợp bị say tàu xe có thể sử dụng vị dược liệu này để cải thiện tình hình cũng rất hiệu quả.
Cây Trần Bì có tác dụng gì theo Y học hiện đại
Trần Bì từ lâu đã được người Trung Quốc sử dụng để điều trị các vấn đề về sức khỏe như: Khó tiêu, buồn nôn, nôn, long đờm, tiêu chảy, ho… Ngoài ra, công dụng của Trần Bì còn được biết đến bao gồm:
- Dịch tiết hoặc nước của Trần Bì với liều lượng phù hợp được đánh giá là tốt cho chức năng của hệ tim mạch.
- Cây có tác dụng lên hệ tiêu hóa, giúp cho đường tiêu hóa được hoạt động nhịp nhàng hơn. Đồng thời, dược liệu còn làm giãn cơ trơn, tăng tiết dịch vị của ruột cũng như dạ dày.
- Một số thành phần có trong Trần Bì mang đến hiệu quả trong việc kích thích niêm mạc đường hô hấp. Từ đó, các vấn đề như hen suyễn, ho, ho có đờm sẽ được cải thiện đáng kể.
- Khả năng chống viêm của cây là do trong thành phần có chứa Humulene và A-Humulene Acetat. Các chất này sẽ kích kích cơ thể điều tiết dịch vị dạ dày, từ đó chống lại sự hình thành ổ viêm hoặc ổ loét hiệu quả.
- Dược liệu có tính kháng khuẩn, có tác dụng chống lại các vi khuẩn như: Staphylococcus Aureus, Escherichia Coli, Staphylococcus Epidermidis, Salmonella typhi, Enterococcus Faecalis,…
- Ức chế cơ trơn ở tử cung, lợi mật và ngăn ngừa dị ứng hiệu quả.
- Chống lại tình trạng tăng huyết áp thứ phát.
Ngoài ra, người ta còn sử dụng vị dược liệu này để làm sạch không khí trong nhà và lấy tinh dầu để xông nhà.
Các bài thuốc từ Trần Bì
Các bạn có thể áp dụng một số bài thuốc từ Trần Bì như sau:
Bài thuốc 1: Trị viêm loét dạ dày
Chuẩn bị:
- Trần Bì: 20gr
- Thịt gà: 100gr
- Hương Phụ sao giấm: 15gr
- Gừng: 1 nhánh nhỏ
Tiến hành:
- Các bạn lấy Trần Bì và Hương Phụ đã chuẩn bị đi sắc lấy nước.
- Phần nước sắc cho vào nồi thịt gà kho với lửa nhỏ. Khi nước gần cạn thì cho vài lát gừng vào và ăn hàng ngày cùng với cơm trắng.
Bài thuốc 2: Chữa viêm phế quản, ho
Chuẩn bị:
- Trần Bì: 6gr
- Cam Thảo: 4gr
- Tô Diệp: 6gr
Tiến hành: Tất cả các nguyên liệu trên đem rửa sạch rồi cho vào nồi sắc lấy nước uống. Nên dùng trong ngày để thuốc phát huy tác dụng như mong muốn.
Bài thuốc 3: Trị kém ăn, suy nhược
Chuẩn bị:
- Trần Bì: 3gr
- Hồ Tiêu: 3gr
- Gà trống: 1 con khoảng 1kg đã được làm sạch
Tiến hành:
- Thịt gà đem chặt thành từng miếng nhỏ vừa ăn. Đem hầm thịt cùng với các nguyên liệu đã chuẩn bị kể trên.
- Khi thấy gà đã chín mềm thì lấy ra chia làm 2 – 3 bữa và ăn đều trong ngày.
Lưu ý khi sử dụng Trần Bì
Trần Bì là dược liệu thiên nhiên và lành tính với con người. Thế nhưng, để đảm bảo hiệu quả cao khi sử dụng, các bạn cần chú ý một số vấn đề sau:
- Những người có chứng thoát, dương hư, âm hư không nên sử dụng.
- Người đang gặp phải vấn đề ho khan không đờm, không thấp, không trệ tuyệt đối không dùng vị thuốc này để chữa bệnh.
- Nên tham khảo ý kiến của bác sĩ về liều lượng, cách dùng để mang lại hiệu quả tối ưu.
Kết luận
Như vậy, chúng ta vừa tìm hiểu chi tiết về Trần Bì và Trần Bì có tác dụng gì? Hy vọng những thông tin mà chúng tôi chia sẻ trên đây sẽ giúp ích cho các bạn để có thể hiểu rõ hơn về vị thuốc tốt và áp dụng khi cần thiết.