Cây ngũ trảo trị bệnh gì? Từ lâu Ngũ trảo đã là một vị thuốc thảo dược được sử dụng rộng rãi trong y học cổ truyền phương Đông để điều trị các bệnh khác nhau, từ các bệnh thông thường như cảm lạnh thông thường đến đau khớp. Tuy nhiên, đối với nhiều người, loại thuốc này vẫn còn rất xa lạ. Bài viết dưới đây nói về tính chất, công dụng và các bài thuốc của loại cây này.
Ngũ trảo là cây gì?
Ngũ trảo thuộc họ Cỏ roi ngựa (Verbenaceae). Tên gọi của Ngũ trảo (tên khoa học: Folium Viticis negundo)
- Chân chim
- Hoàng kinh
- Ô liên mẫu
- Ngũ trảo phong
- Mẫu kinh
Phân bố
Cây ngũ trảo phân bố ở Trung Quốc, Ấn Độ, Lào, Campuchia, Malaysia, Lào và Việt Nam. Ở Việt Nam, cây này thường mọc Lạng Sơn, Bắc Ninh, Thái Bình, Tiền Giang, Kiên Giang… Vì lá đẹp thường làm trang trí hàng rào và dùng làm thuốc
Ra hoa vào tháng 11. Ra trái từ tháng 5 -7.
Mô tả toàn cây
- Cây ngũ trảo ưa ẩm, ưa sáng, leo trên cây gỗ. Cây sinh trưởng vào mùa xuân hạ
- Cây ngũ trảo là loại thân gỗ nhỏ lâu năm. Cao 3-5 m, thân nhẵn hoặc có loài có lông. Thân hình trụ, có khía, màu xám hoặc nâu xám.
- Hình dáng lá giống năm móng chim nên được gọi là Ngũ trảo. Lá dài 5-8 cm, rộng 3-4 cm, gốc lá tròn, đầu lá nhọn, mép răng cưa. Mặt trên của lá nhẵn màu xanh đen, mặt dưới có lông mịn màu trắng bạc.
- Hoa mọc chùm ở đầu cành, có màu tím hoặc xanh tím. Phủ một lớp lông màu trắng xám hoặc xám nâu.
- Quả màu đen vàng, đỉnh quả thường lõm, có 4 hạt.
Bộ phận sử dụng
Quả của Ngũ trảo được sử dụng trong y học phương đông. Lá và rễ cũng được sử dụng trong một số loại thuốc.
Phân bố
Ngũ trảo phân bố ở Trung Quốc, Malaysia, Lào, Campuchia, Lào, Ấn Độ và Việt Nam.
Cây này mọc hoang ở Việt Nam, vì lá đẹp, mùi thơm nên được trồng làm hàng rào ở nhiều nơi như Hà Nội, Lạng Sơn, Bắc Ninh, Thái Bình, Hà Tây, Thanh Hóa, Quảng Ninh, Nghệ An, Ninh Bình, Thừa Thiên-Huế, Quảng Nam, Đà Nẵng, Bình Định, Sông Bé, Tiền Giang
Thu hoạch Chế biến
Cả lá, rễ và vỏ có thể thu hái quanh năm, có thể dùng tươi hoặc phơi khô. Quả và hạt được thu hoạch vào mùa hè, phơi khô để bảo quản dùng sau.
Thành phần hóa học
Các hoạt chất sau có trong Ngũ trảo:
- Lá tươi chứa 0,05% tinh dầu. Lá khô chứa ancaloit
- Rễ chứa alcaloid, crom và tanin.
- Vỏ chứa Delphilipin3-Coumaroyl-Sophoroside-5-Monoglucoside, Cayratinin
Cây ngũ trảo trị bệnh gì?
Theo y học cổ truyền
Cây ngũ trảo dùng làm thuốc chữa bệnh bại liệt, tai biến mạch máu não, viêm khớp, viêm dây thần kinh.
- Chữa đau bụng kinh ở phụ nữ
- Chữa cảm, sốt, nhức đầu, sổ mũi
- Thúc đẩy tiêu hóa, ăn ngon
- Hỗ trợ đau lưng, gai cột sống
- Chữa đau nhức xương khớp
- Ho do viêm phế quản và hen suyễn
Lưu ý: Những người gầy yếu, suy nhược hay bị táo bón không nên sử dụng.
Theo y học hiện đại
- Chống viêm và trị sưng vú.
- Hỗ trợ bệnh đau nhức xương khớp.
- Giúp chống sưng khớp.
- Hỗ trợ tim mạch và hen suyễn.
- Trị mụn trứng cá.
- Trị viêm đường tiết niệu, tiểu ra máu.
- Trị viêm họng, viêm thận
Theo một bài báo đăng trên Tạp chí Ethnopharmacology, khi thử nghiệm trên chuột bị phù chân do bệnh carrageenan gây ra, dịch chiết từ lá cây đã cho thấy rõ đặc tính chống oxy hóa, chống viêm, giảm đau và chống ngứa.
Theo tạp chí “Bioorganic and Med dược Chemistry Letters”, chiết xuất ethanol của lá có hoạt tính chống lại Trichophyton mentagrophytes
Các bài thuốc từ cây ngũ trảo
1. Kháng viêm, giảm đau
Theo y học cổ truyền, toàn cây được dùng làm thuốc tiêu viêm:
- Rễ tươi giã đắp chỗ sưng
- Cắt thân rễ thành miếng phơi khô, lấy 20 gam nấu nước ngày uống 2 lần để chữa phong thấp.
- Ngũ trảo giã nát với lá Cà độc dược, gói vào lá chuối non đun nóng, đắp vào các khớp sưng do phong thấp.
- Lá rửa sạch, giã nát đắp đắp vết thương sưng tấy.
- Lá giã nhuyễn với một ít rượu và gừng có tác dụng chữa viêm tiết niệu, tiểu ra máu.
2. Trị đau xương khớp, bong gân
- Dùng lá tươi rửa sạch đun đến khi lá sang màu đen.
- Lấy lá ra và cho vào một miếng vải dài, đủ ấm để đắp lên các khớp bị đau, bong gân hoặc trật khớp.
- Chờ lá nguội rồi tiếp tục sao và để đông.
Ngày dùng 3 lần và trong 5 ngày liên tục.
3. Trị đau lưng do gai cột sống
- Rửa sạch lá Ngũ trảo, lá bồ công anh, để ráo, xay nhỏ. Có thể xay với một chút muối.
- Thêm một ít rượu trắng vào
- Vò nát, đắp vào một miếng vải hoặc đắp trực tiếp lên vùng lưng bị đau.
Đều đặn trong vòng 1 tuần, người bệnh sẽ giảm đau
Kiêng kỵ khi dùng
Những người sau đây không nên dùng thuốc:
- người suy nhược, cơ thể suy nhược
- người bị dị ứng, người mẫn cảm với hoạt chất của dược liệu.
Ngoài ra, Ngũ trảo có thể gây ra các tác dụng phụ như dị ứng, mẩn ngứa. Vị thuốc ngũ trảo đã được con người sử dụng từ lâu đời, nhưng gần đây mới được phát hiện trong y học hiện đại. Tuy nhiên, để tối đa hóa lợi ích sức khỏe của thuốc, bạn nên nói chuyện với bác sĩ để kiểm soát tác dụng phụ.
Kết luận
Như vậy, chúng ta vừa tìm hiểu chi tiết về cây Ngũ trảo. Hy vọng những thông tin về Cây ngũ trảo trị bệnh gì? lá ngũ trảo trị bệnh gì? cùng một số bài thuốc từ vị dược liệu này sẽ giúp các bạn áp dụng trong thực tiễn cuộc sống hàng ngày.